Digitale oorlogvoering dichtbij?

Enige jaren terug zei ik al dat de volgende grote oorlog digitaal zou worden uitgevochten. Niet digitaal in de zin van superieure technologie die te maken heeft met atoom, biologische en/of chemische oorlogvoering, maar met het digitaal uitschakelen van netwerken die satellieten, openbare instellingen, energiemaatschappijen, banken of de beursvloeren bedienen. Deze digitale oorlogvoering komt steeds dichterbij zonder dat we ons daar echt van bewust zijn of dat we weten wat het nu precies inhoudt.

Door het digitaal en daarmee ook direct economisch uitschakelen van je tegenstander kun je die letterlijk op de knieën dwingen. Immers, we zijn totaal afhankelijk geworden van de digitale mogelijkheden die we ingebed hebben in ieder primair proces. En economie is nu eenmaal de nieuwe grootmacht in de hedendaagse wereld. Of digitale oorlogvoering niet aansluitend toch tot een conventionele oorlog zal leiden is maar de vraag. Is de tegenstander eenmaal op de knieën dan zijn ook de technologieën waarmee deze zich kan bedienen in een oorlog gecompromitteerd en wellicht niet inzetbaar. De afhankelijkheid van technologie bij oorlogvoering is zo groot, dat een aanval dan onwaarschijnlijk lijkt. Tevens zijn digitale aanvallen vaak zo goed 'verborgen' dat het niet aannemelijk is dat de publieke opinie achter een eventuele conventionele aanval staat. We weten allemaal dat deze opinie erg bepalend is in onze maatschappij.

Dit is echter in schril contrast met wat we de afgelopen jaren hebben gezien. De oorlogen werden met name uitgevochten over het bezit van natuurlijke hulpbronnen die juiste een economisch belang aangeven. Toch zijn het met name de zwakkeren die op conventionele wijze op de knieën gedwongen worden. Staan wereldmachten tegenover elkaar dan wordt er een ander spel gespeeld en wordt met name de economie als middel ingezet. Zo zijn in het verleden landen economisch al eens geïsoleerd waarmee een 'vijand' vleugellam is gemaakt en uiteindelijk tot 'inkeer' is gekomen. Algemeen bekend is dat China de afgelopen jaren erg veel waardepapieren en aandelen in de Amerikaanse economie heeft bemachtigd. Zou je het je kunnen voorstellen wat er zou gebeuren als dat van de een op de andere dag massaal op de markt ‘gedumpt’ zou worden? Chaos en ontreddering. Gelukkig heeft China momenteel een erg groot belang bij het welvaren bij de Amerikaanse economie, maar toch.

Ook de media berichten de laatste jaren steeds meer over compromitterende acties van hackers over de landsgrenzen. Deze acties hebben niet alleen de aandacht van de inlichtingendiensten getrokken, maar ook van de digitale beveiligingsbedrijven en de anti virus leveranciers. Zo roept McAfee in haar vijfde jaarlijkse 'Virtual Criminology Report' zowel de publieke als private sector op om gegevens te delen om digitale oorlogvoering te voorkomen. Gezamenlijk zou vastgelegd moeten worden wat de definitie is van digitale oorlogvoering, de zogenaamde cyber warfare. Dat is essentieel om te begrijpen of aanvallen van hackers geïnitieerd zijn door lobbyisten of dat deze aanvallen grootschaliger zijn en door de staat ondersteund worden. Er is voorgesteld de bron van de aanval, de omvang en de mate van geavanceerdheid van de aanval te gebruiken om de definitie vast te stelen. Deze definitie is volgens McAfee noodzakelijk en belangrijk omdat digitale oorlogvoering (cyber warfare) een te veel gebruikte term is. Overeenstemming over wat werkelijk digitale oorlogvoering inhoudt, helpt overheden het probleem te begrijpen. Alleen met een gemeenschappelijk beeld van het probleem kan er gesproken worden over hoe we ons kunnen beschermen tegen dit soort aanvallen. Tevens kunnen we wereldwijd aangeven wanneer een aanval als oorlogsdaad gezien wordt. Dat is op dit moment niet gefundeerd mogelijk.

Uiteraard is het belang hierin voor een anti virus onderneming als McAfee groot en wellicht is dit de tijd wel erg ver vooruit. Eenzame hackers die binnen weten te dringen in belangrijke overheids- en veilighiedssystemen maken nog geen digitale oorlog. Toch worden mogelijkheden hiervoor door de grootmachten wel degelijk onderzocht. Het belang van deze ontwikkeling moet daarom ook niet worden onderschat. Het zou zo maar eens een nieuwe wapenwedloop kunnen betekenen waarbij een geheel nieuwe industrie ontstaat op het gebied van digitale oorlogvoering. Zo heeft beveiliging (security) binnen het testen ook al een prominente plaats gekregen. Het zou zo maar eens kunnen dat dit gebied verder wordt uitgebreid en dat verdere specialisatie op dit gebied van testers gevraagd wordt.

Waar, niet waar. Eens of oneens. De Nieuwe Tester denkt over hedendaagse vraagstukken na en vormt zich een beeld van de veranderende wereld om zich heen.